Ryzyko sercowo naczyniowe
W ramach bilansu zdrowia osoby dorosłej oceniane są następujące czynniki wpływające na ryzyko sercowo-naczyniowe:
- płeć,
- wiek,
- spoczynkowa akcja serca,
- występowanie dyslipidemi i jej nasilenie,
- występowanie nadwagi i otyłości,
- obciążający wywiad rodzinny,
- aktywność fizyczna,
- narażenie na palenie tytoniu,
- czynniki psychospołeczne,
- występowanie określonych chorób przewlekłych: otyłość, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, przewlekła choroba nerek, miażdżyca tętnic obwodowych,
- stężenie lipoproteiny(a).
Do oszacowania ryzyka sercowo-naczyniowego stosuje się różne narzędzia w zależności od wieku Pacjenta i schorzeń przewlekłych:
SCORE-2 i SCORE-2-OP
Kalkulator ryzyka sercowo-naczyniowego dla krajów europejskich.
Polska jest krajem wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego.
U kogo stosujemy?
- SCORE2 u osób w wieku 40-69 lat
- SCORE2-OP u osób w wieku 70-89 lat
- u osób bez rozpoznanej choroby sercowo-naczyniowej, cukrzycy czy przewlekłej choroby nerek (PChN)
Uzyskany wynik przedstawia 10-letnie ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych (zawału serca, udaru mózgu) niezakończonych albo zakończonych zgonem.
10-letnie ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych:
SCORE2-Diabetes
Kalkulator ryzyka sercowo-naczyniowego dla określonej grupy pacjentów z cukrzycą typu 2, również wystandaryzowany dla populacji Polski.
U kogo stosujemy?
- u osób z cukrzycą typu 2, bez objawowej choroby sercowo-naczyniowej na podłożu miażdżycy ani ciężkich uszkodzeń narządowych w wieku 40-69 lat
- nie stosuje się go u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek i kobiet w ciąży
Ryzyko globalne
W przypadku występowania u pacjenta przewlekłej choroby nerek, POChP, otyłości, rodzinnej hipercholesterolemii – ryzyko sercowo-naczyniowe jest co najmniej wysokie (niezależnie od SCORE2). Więcej informacji: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.4.1
W przypadku występowania u pacjenta choroby niedokrwiennej serca, miażdżycy tętnic obwodowych – ryzyko sercowo naczyniowe jest bardzo wysokie (niezależnie od SCORE2)
Oszacowanie ryzyka sercowo-naczyniowego na podstawie oznaczenia LpA:
>30 mg/dl (75 nmol/l) zwiększone ryzyko,
>50 mg/dl (125 nmol/l) duże ryzyko,
>180 mg/dl (450 nmol/l) bardzo duże ryzyko.
W przypadku gdy u danego Pacjenta ocena ryzyka sercowo-naczyniowego przy użyciu 2 lub więcej metod jest różna, za adekwatne ryzyko-sercowo naczyniowe przyjmuje się to najwyższe.
Przydatne linki
Prewencja chorób sercowo‑naczyniowych – postępy 2024/2025
- Artykuł w numerze 6/2025 (412) Medycyny Praktycznej: Prewencja chorób sercowo‑naczyniowych – postępy 2024/2025, prof. dr hab. n. med. Aleksander Prejbisz, prof. dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski. LINK: https://premium.mp.pl/czasopisma/medycyna-praktyczna/2025/6/
Kalkulatory do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego
SCORE2 i SCORE2-OP
SCORE2-Diabetes
Pobierz plik PDF:
Bibliografia
- Visseren FLJ et al. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. Eur. Heart J., 2021; 42: 3227-3337
- Marx N, et al. 2023 ESC Guidelines for the management of cardiovascular disease in patients with diabetes Supplementary data. Eur. Heart J., 2023; 00: 1-37
- Dobrowolski P, et al. Postępowanie w chorobach sercowo-naczyniowych u pacjentów z otyłością – stanowisko ekspertów. Polish Heart Journal (Kardiologia Polska) 2024; 82: 93-107.
- Dobrowolski P, et al. Praktyka kliniczna – kardiologia. Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego w praktyce. Zwiększone stężenie lipoproteiny (a). Med. Prakt., 2023; 10: 85–88
- Finkelstein, J., Cha, E., & Scharf, S. M. (2009). Chronic obstructive pulmonary disease as an independent risk factor for cardiovascular morbidity. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 4, 337–349. https://doi.org/10.2147/COPD.S6400
- Maclagan, L. C., Croxford, R., & Chu, A. (2023). Quantifying COPD as a risk factor for cardiac disease in a primary prevention cohort. European Respiratory Journal, 62(2), 2202364. https://doi.org/10.1183/13993003.02364-2022
- Cobb, K., Kenyon, J., Lu, J., Krieger, B., Perelas, A., Nana-Sinkam, P., Kim, Y., & Rodriguez-Miguelez, P. (2024). COPD is associated with increased cardiovascular disease risk independent of phenotype. Respirology, 29(12), 1047–1057. https://doi.org/10.1111/resp.14799
- Hippisley-Cox, J., Coupland, C. A. C., Bafadhel, M., Russell, R. E. K., Sheikh, A., Brindle, P., & Channon, K. M. (2024). Development and validation of a new algorithm to improve prediction of cardiovascular risk. Nature Medicine, 30(5), 1440–1447. https://doi.org/10.1038/s41591-024-02905-y
- Gale, C. P., Hurst, J. R., Hawkins, N. M., Bourbeau, J., Han, M. K., Lam, C. S. P., Marciniuk, D. D., Price, D., Stolz, D., Gluckman, T., et al. (2024). Identification and management of cardiopulmonary risk in patients with chronic obstructive pulmonary disease: A multidisciplinary consensus and modified Delphi study. European Journal of Preventive Cardiology. Advance online publication.
