W POZ używa się tzw. krótkich interwencji (ang. brief intervention) kierowanych do pacjentów nadużywających alkoholu (uzyskujących pozytywny wynik w teście AUDIT-C). Jednym z projektów prowadzonych w Polsce, który miał na celu ocenę najbardziej skutecznych strategii w zachęcaniu lekarzy rodzinnych do skriningu z użyciem AUDIT-C oraz przeprowadzenia krótkiej interwencji u pacjentów nadużywających alkoholu, był ODHIN – Optimizing Delivery of Health Care Interventions (odhinproject.eu). Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) opublikowała na swojej stronie materiał szkoleniowy opracowany przez WHO (World Health Organisation) dotyczący krótkich interwencji w POZ (parpa.pl/phocadownloadpap/WHO/WHO_prezentacja_KONIEC.pdf).
Na czym polega krótka interwencja?
Krótka interwencja jest określoną w czasie, ustrukturyzowaną i otwartą rozmową z pacjentem, która w sposób empatyczny i bez konfrontacji ma na celu wzbudzenie refleksji nad rozważeniem zmiany sposobu używania alkoholu i/albo wsparcie w zaplanowaniu takiej zmiany.
Z czego składa się krótka interwencja?
- Z nawiązania do tematu, rozpoczęcia rozmowy, zadania pytania i uzyskania zgody.
- Przekazania wyniku testu przesiewowego (AUDIT-C) i wyjaśnieniu, jakie jest jego znaczenie.
- Słuchania pacjenta i zachęty lub planowania zmiany.
| Interpretacja wyniku testu AUDIT-CSuma punktów uzyskanych w teście AUDIT-C, która wskazuje na picie ryzykowne lub szkodliwe (pozytywny wynik testu AUDIT-C):♂ ≥5 punktów♀ ≥4 punkty |
W przypadku wyniku dodatniego testu AUDIT-C w programie Moje Zdrowie – inicjacja rozmowy będzie wynikała z okoliczności przejścia bilansu zdrowia osoby dorosłej.
Wynik testu powinien być przedstawiony w sposób neutralny, a następnie powinno zostać zadane pytanie otwarte, np. co Pan/i wie o zagrożeniach wynikających ze spożycia alkoholu. Wypowiedź pacjenta lub jej brak należy uzupełnić informacjami o rzeczywistych zagrożeniach zdrowotnych (np. negatywny wpływ na funkcję wątroby, na zdrowie psychiczne) i innych (np. społecznych). Powinno się odwołać do możliwości poprawy stanu zdrowia poprzez zmianę wzorca spożycia alkoholu. Następnie można zadać kolejne pytanie otwarte o zdanie pacjenta na ten temat. W rozmowie z osobami prezentującymi ambiwalencję (większość osób ma świadomość, że nadużywa alkoholu, ale nie są gotowi na zmianę lub obawiają się jej), należy sięgać po techniki z dialogu motywującego.
Po uzyskaniu dodatniego wyniku w AUDIT-C oprócz krótkiej interwencji, powinno się zalecić pełny, 10-punktowy test AUDIT w celu pełnej oceny wzorca spożywania alkoholu.
Test autodiagnozy w pełnym AUDIT na stronie PARPA:
| W sytuacji podejrzenia uzależnienia od alkoholu, pacjent powinien być skierowany na konsultację do poradni leczenia uzależnień. |
PROPONOWANY SCHEMAT KONSULTACJI Z UJĘCIEM KRÓTKIEJ INTERWENCJI I MOŻLIWYCH SCENARIUSZY
Krótka interwencja:
(Proszę wstawić X w przypadku odpowiedzi pozytywnej, możliwe jest zaznaczenie więcej, niż jednej odpowiedzi)
- Udzielono słownie krótkiej interwencji, która trwała: ………….. minut
- Pacjent otrzymał ulotkę
- Zalecenie skorzystania z e-BI
- Pacjent skierowany do innego świadczeniodawcy w praktyce celem krótkiej interwencji
- Pacjent skierowany do innego świadczeniodawcy poza praktyką celem krótkiej interwencji
- Inne ………………………………………………………………..
- Za mało czasu
- ale umówiono kolejną wizytę
- Pacjent odmówił interwencji
- Pacjent odmówił skorzystania z e-BI/Pacjent nie ma dostępu do internetu
- Wynik testu AUDIT-C nie wskazuje na picie ryzykowne lub szkodliwe – zalecono utrzymanie dotychczasowego stylu picia
Pobierz plik PDF:
Bibliografia
- ODHIN Project. Optimizing Delivery of Health Care Interventions. https://www.odhinproject.eu
- WHO. World Health Organisation – Krótkie interwencje w POZ.
https://www.parpa.pl/phocadownloadpap/WHO/WHO_prezentacja_KONIEC.pdf - PARPA. Test autodiagnozy w pełnym AUDIT. https://www.parpa.pl/images/file/Autodiagnoza_1.pdf
- PARPA. Alkohol a kierowca. https://www.parpa.pl/phocadownloadpap/Alkohol_a_kierowca_druk.pdf
